سنتور از ساز های سنتی ایرانی بوده که در دسته ساز های زهی زخمه ای نیز قرار میگیرد. ساز سنتور به شکل ذوزنقه بوده و سیم های زیادی دارد. این ساز معمولا دارای ۷۲ سیم بوده که به دسته‌های ۴ تایی و در ۱۸ دسته تقسیم میگردند، و همچنین هر ۴ سیم از روی یک خرک عبور کرده و دارای یک کوک میباشد. در این مطلب می خواهیم ابتدا ساز سنتور را معرفی کنیم سپس راهنمای خرید سنتور را بررسی کنیم تا بتوانید در هنگام خرید سنتور تمام جزئیات را در نظر بگیرید.
معرفی ساز سنتور
ساختار سنتور
اجزا سازنده سنتور شامل جعبه رِزُنانس، گل روی جعبه، صفحه و کف، شیطانک، گوشی و سیم‌گیر، سیم میشوند که در ادامه نیز هر کدام را جداگانه توضیح خواهیم داد.
معرفی اجزای سنتور
جعبه رزنانس ( جعبه سنتور )
جعبه رزنانس در واقع مجموع قسمت های اصلی این ساز یعنی صفحه سنتور، کلاف سنتور و کف سنتور بوده که با استفاده از چسب یا سریشم به هم متصل میشوند. جنس چوب سنتور نیز معمولا از چوب گردو، راش، آزاد، رزوود، فوفل و… است.ُ
پل های جعبه رزنانس
درون جعبه رزنانس نیز 3 الی 7 قطعه چوب به قطر تقریبی 1 سانتی متر به نام پل بین کف و صفحه سنتور به منظور ایجاد صدایی یک دست با حجمی متناسب قرار داده شده است.
صفحه سنتور
ضخامت چوب صفحه سنتور تاثیر بسیار زیادی در کیفیت صدای این ساز زهی دارد؛ ضخامت صفحه سنتور بسته به اینکه از چه جنس چوبی برای ساخت آن استفاده شود و همچنین میزان خشک شدنش، معمولا بین 5/5 الی 5/7 میلیمتر متغیر میباشد.
گل جعبه سنتور
گل سنتور به سوراخ هایی میگویند که به شکل دو گل در دو قسمت از صفحه سنتور ایجاد میگردد. این دو گل سنتور نیز علاوه بر ایجاد رزونانس در سنتور، شکل زیبایی را در سنتور ایجاد میکنند.
کف سنتور
ضخامت چوب کف سنتور همانند ضخامت صفحه آن تاثیر بسیار زیادی در کیفیت صدای این ساز دارد؛ ضخامت کف سنتور نیز بسته به اینکه از چه جنس چوبی برای ساخت آن استفاده شود و همچنین میزان خشک شدنش، معمولا بین 7 الی 9 میلیمتر متغیر میباشد.
گوشی سنتور
گوشی های سنتور در طرف راست این ساز بر روی کلاف نصب میشوند که انتهای هر سیم سنتور به دور یک گوشی تابانده شده است؛ کار این گوشی های سنتور کوک کردن ساز میباشد که با سفت یا شل کردن هر سیم میتوان ساز را کوک نمود.
شیطانک سنتور
بر روی هر دو ساق ذوزنقه صفحه سنتور یک برجستگی ایجاد شده که بر روی هرکدام از این برآمدگی ها یک میله استیل با قطری در حدود 2 میلیمتر قرار داده اند که به هر کدام از آن میله ها شیطانک نیز میگویند. کار شیطانک های سنتور این است که سیم های سنتور را از روی آنها عبور به دهند و از همین رو ارتفاع این شیطانک ها نیز بسیار مهم میباشد.
سیم گیر سنتور
سیم گیر های سنتور نیز در طرف چپ سنتور و بر روی کلاف نصب شده که ابتدای هر سیم به یکی از آنها گره خورده است؛ درواقع کار سیم گیر سنتور نگه داشتن سیم های سنتور میباشد.
سیم سنتور
هر سنتور دارای دو دسته متفاوت از سیم ها میباشد که دسته ی اول سیم های سفید از جنس فولاد بوده و دسته ی دوم نیز سیم های زرد یا قرمز از جنس آلیاژی از کروم، مس و فولاد هستند.
دسته بندی کلی ساز های سنتور
ساز های سنتور بطور کلی بر اساس ابعادی که دارند تقسیم بندی میشوند. این تنوع ابعاد سنتور بر اساس اصول و قواعد خاصی ایجاد میگردند که در نتیجه آن، انواع سنتور در دسته ی زیر قرار میگیرند:
- سنتور کروماتیک
- سنتور کروماتیک بم
- سنتور لا کوک
- سنتور سل کوک
- سنتور باریتون
- سنتور ۱۲ خرک
- سنتور ۱۱ خرک
- سنتور ۱۰ خرک
- سنتور باس
بهترین برند های سنتور
- حبیب سماعی
- مهدی ناظمی
- رضایی
- علیزاده
- صادقی
- سالاری
- غفاری
نکات مهم در خرید سنتور
- تمام اجزا سنتور را با دقت بررسی کنید که هیچ گونه خط و خش و زدگی نداشته باشد.
- جنس چوب سنتور بهتر است که از چوب گردو باشد و همچنین نکته بسیار مهم دیگر این است که چوب بکار رفته در ساخت سنتور کهنه بوده و حداقل 5 سال از خشک شدن آن گذشته باشد.
- چوب سنتور بهتر است که تیره رنگ و دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب باشد.
- حتما قبل از خرید، ساز مورد نظر را کوک کنید؛ کوک کردن سنتور را به کسی بسپارید که در این کار حرفه ای باشد و سپس اندکی با ساز بنوازید تا از کیفیت صدا اطمینان خاطر بدست آورید.
- گوشی های سنتور را بررسی کنید که در جای خود محکم باشند؛ سپس با آچار کوک تمامی گوشی ها را یک به یک تست کنید که برای کوک کردن آن دچار مشکل نشوید.
- سیم های سنتور را نیز بررسی کنید که کهنه نبوده و همچنین زنگ زدگی نداشته باشند.
- به دنبال سازی باشید که صدای یکنواختی داشته باشد و همچنین از خرید سنتورهایی که صدای پر حجمی دارند بپرهیزید، چرا که این دسته از سنتور ها از ساز های بی کیفیت به شمار می آیند.
شرایط نگهداری سنتور
- به هیچ وجه با دست کثیف و یا چرب به ساز دست نزنید.
- همیشه پس از استفاده، آن را در کاور مخصوص و مناسب قرار دهید.
- سنتور را در دمای اتاق و در مکانی قرار دهید که دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت باشد.
- اگه مدت زمان طولانی قصد نواختن با ساز را نداشتید، سیم ها را شل کنید.
ما در فروشگاه اینترنتی تونت شاپ همواره در تلاشیم که برای هنرمندان و هنرجویان در سراسر کشورمان خرید خوبی را فراهم آوریم با این امید که بتوانیم با ارائه ی با کیفیت ترین از انواع ساز ها با بهترین برندها، خدمتی به جامعه ی هنری کشور عزیزمان ایران کرده باشیم.
